آرامگاه شاهچراغ
آرامگاه شاهچراغ در نزدیکی میدان احمدی شیراز واقع شده و در آن حضرت میرسید احمد فرزند امام موسی کاظم علیه السلام و برادر امام رضا (ع) معروف به شاه چراغ آرمیده است.
در اوایل قرن سوم هجری شاهچراغ به شیراز هجرت کرده و در آنجا کشته شد. احمد بن موسی جهت ملحق شدن به برادر خود امام رضا (ع) به سمت خراسان حرکت کرد ولی در راه و در شهر شیراز به دست ماموران مأمون خلیفه عباسی به قتل رسید.
آرامگاه شاهچراغ در دوران اتابکان شیراز در قرن ششم هـ.ق بناشده و گنبد و بارگاه آن دارای کاشیکاری های زیبا و چشم نوازی میباشد.
احمد بن موسی به نامهای سید السادات و شاهچراغ معروف است که از شخصیتهای عالیمقام، گرانقدر و پرهیزکار نیز بوده است.
تاریخ دقیق وفات احمد بن موسی مشخص نیست، ولی بعضی از مورخین و محققین، تاریخ وفات ایشان را به صورت تقریبی سال ۲۰۳ هـ.ق یعنی همزمان با شهادت امام رضا (ع) دانستهاند.
این آرامگاه بزرگ ترین مکان مذهبی و زیارتی شیراز است که امیر مقرب الدین مسعود بدر الدین اتابک سعد بن زنگی، بقعه و گنبدی دربالای محل دفن او ساخت و اتابک نیز رواق و سایبانی به آن اضافه نمود.
پس از آن نیز تاشیخاتون مادر شاهاسحاق اینجو در سال ۷۴۵هجری تعمیرات و مرمت هایی اساسی برروی آن انجام داد و بقعه، بارگاه، مدرسهعالی و مقبرهای برای خود در جنوب آن احداث نمود.
بنای آرامگاه شاهچراغ در دوره های مختلف از جمله دوره حکومت شاهاسماعیل صفوی، نادرشاه افشار و فتحعلیشاه قاجار مورد بازسازی و مرمت واقع شده است.
قسمت داخلی حرم را با استفاده از آینههای ریزرنگی، بسیار ماهرانه آینهکاری نموده و انواع خطوط زیبای فارسی و عربی، زینت بخش نمای اطراف آینهها و کاشیها میباشد.
بنای حرم، شامل ایوانی در قسمت جلو و حرمی بزرگ و وسیع در پشت ایوان است و درچهارطرف حرم، چهار شاهنشین واقع شده و مسجدی نیز درپشت وجود دارد. ضریح نیز در شاهنشین زیرگنبد واقع شده که از جنس فلز نقره است.
در حیاط شاه چراغ دودرب اصلی و ورودی قرار دارد که در قسمت های جنوب و شمال حرم از زیر دو سردر بزرگ کاشیکاری شده عبو کرده و وارد حیاط گسترده حرم میشویم. وسط حیاط نیز حوض بزرگ فوارهداری وجود دارد که اطراف آن را درختکاری نمودهاند.
حرم شاهچراغ در قسمت غربی حیاط و حرم سیدمیرمحمد- برادرشاهچراغ – در قسمت شمالشرقی حیاط واقع شده است.
آرامگاه به جز دو درب اصلی، دارای دو درب فرعی دیگر نیز هست که یکی به بازارحاجی و دیگری به مسجدجامععتیق راه دارد.
همچنین در اطراف حیاط اتاقهایی دوطبقه بناشده که در قسمت بالا و جرزهای جلوی آنها کاشیکاری به چشم میخورد.
ستونهایآهنی ایوان حرم نیز توسط چوبهای گرانقیمت پوشانده شده و در سقف مسطح آن هم از چوب منبتکاری شده بهره بردهاند.